فرمول هورتون یکی از فرمول های تجربی برآورد دبی سیلاب است که در تعیین دبی، علاوه بر مساحت حوزه دوره بازگشت را هم دخالت می دهد و به شکل ذیل است:
qp = 71.2(T)0.25 A-0.5
که در آن qp دبی ویژه سیل (متر مکعب در ثانیه در کیلومتر مربع)و A مساحت حوزه به کیلومتر مربع است. T دوره بازگشت به سال می باشد.
در ادامه با ارائه یک مثال، با استفاده ازبرنامه نویسی MATLAB و بر اساس این فرمول، دبی اوج در دوره بازگشت های مختلف در چند زیرحوزه که اطلاعات مساحت و نام آن ها در جدول ذیل آمده است محاسبه می شود.
Area(km2) | Basin Name |
12 | A |
15 | B |
28 | C |
91 | D |
4 | E |
clc
clear
% Horton formula
Basin_name = {'A';'B';'C';'D';'E'};
A = [12,15,28,91,4]; % area in Square kilometer
T = [2,5,15,25,50,100];% Return periods
u = 1;
for t = T
Qp(:,u) = 71.2*t.^0.25*A.^-0.5.*A;
u = u+1;
end
bar(Qp)
set(gca,'Xticklabel',Basin_name)
legend((num2str(T')))
xlabel('Sub-basin Names')
ylabel('peak discharge(m^3/s)')
title('Horton method for peak discharge estimation in different return periods')
خروجی کدهای فوق را در شکل ذیل مشاهده می کنید. البته توجه داشته باشید که فرمول هورتون دبی ویژه را محاسبه می کند و برای تعیین دبی اوج سیلاب در دوره بازگشت های مختلف، بایستی دبی ویژه در هر دوره بازگشت را در مساحت زیرحوزه مربوطه ضرب کرد. در کدهای فوق نیز مقدار دبی ویژه در مساحت هر حوزه ضرب شده است تا دبی اوج در دوره بازگشت های مشخص محاسبه گردد.
اسکریپت m-file مربوط به تمرین حاضر را می توانید در پیوست دانلود کنید.